Usul İşlemleri
Usul işlemleri yargılama sürecini şekillendiren ve yargılamaya etki eden işlemlerdir.
Usul İşlemlerinin Özellikleri Nelerdir?
- Maddi hukuktaki irade bozuklukları nedeniyle usul işlemleri iptal edilemez. Ancak usul işlemleri maddi bir hata nedeniyle geçersiz sayılabilir.
- Usul işlemlerinin sonuçları kural olarak usul hukukunda doğar.
Yalnızca Yazılı Şekilde Yapılabilen
Usul İşlemleri Nelerdir?
- Hakimin reddi talebi,
- Davaya fer’i müdahile isteme,
- Vekaletnamesiz avukatın yaptığı işlemlerin asilce kabul edilmesi,
- Eski hale getirme istemi,
- Davanın açılması ve davaya cevap,
- Karşı dava açılması,
- Dosyası işlemden kaldırılan davanın yenilenmesi,
- Kanun yoluna başvuru,
- İhtiyati tedbire itiraz,
- Delil tespiti talebi.
Hem Yazılı Hemde Sözlü Olarak Yapılabilen Usul İşlemleri Nelerdir?
- Vekilin azlinin veya istifasının mahkemeye bildirilmesi,
- Ön sorunun ileri sürülmesi,
- Islah,
- İkrar,
- Feragat ve kabul.
Taraf Usul İşlemleri Nedir?
Davanın açılmasından önce veya davanın açılmasından hüküm kesinleşinceye kadar taraflarca yargılamanın ilerlemesi için yapılan işlemlere taraf usul işlemleri denir.
Davanın çözümlenmesine etkisi olmayan işlemler usul işlemi olarak kabul edilmez.
Taraf usul işlemleri olumlu ya da olumsuz olabilir. Örneğin dava dilekçesinin verilmesi olumlu; kanun yoluna başvurmama ise olumsuz taraf usul işlemine örnek verilebilir.
Taraf usul işlemleri maddi hukukta sonuç doğurmaz. Yalnızca dava içerisinde hukuki sonuç doğurur ve dava içinde geçerlidir.
Taraf usul işlemleri usul hukuku kurallarına tabidir. Ancak bu durum kesin bir kural değildir. Bazı işlemler hem maddi hukuk hem de usul hukuku alanında sonuç doğurur. Örneğin davaya son veren feragat, sulh ve kabul hem maddi hem de usul hukuku bakımından sonuç doğurur. Bu nedenle bu işlemler maddi hukuka göre geçersiz ya da iptale tabi olabilirler.
Taraf usul işlemleri çoğu zaman tek taraflıdır. Ancak usul sözleşmeleri bu durumun istisnasını oluşturur. Yetki sözleşmesi, delil sözleşmesi ve tahkim sözleşmesi usul sözleşmelerine örnektir.
Taraflarca yerine getirilen usul işlemlerinde bazen eksiklikler ve hata olabilir. Eğer usul işlemindeki eksiklik giderilebilir nitelikte ise işlem iptal edilmez; eksiklik giderilir veya düzeltilir.
Mahkeme Usul İşlemleri Nedir?
Mahkeme usul işlemleri, yargılamanın yürütülmesi ve sonuçlandırılması amacıyla hakim yapılan işlem ve verilen kararlardır.
Mahkeme veya mahkeme dışında hakim huzurunda yapılacak tüm işlemlerde zabıt katibinin hazır bulunması zorunludur. Hukuksal ya da fiili engel nedeniyle zabıt katibi görevini yerine getiremeyecekse ve işin gecikmesinde sakınca bulunursa görevin niteliğine uygun şekilde yemin ettirilmek kaydıyla başka bir kimse zabıt katibi olarak görevlendirilir.
Stj. Av. Atike KARAMAN & Av. Ahmet EKİN
