Adli Kontrol Nedir? Adli Kontrol Kararının Şartları Nelerdir?

8 Ekim 2021

0 207 2 dakika okuma süresi

Adli Kontrol Nedir? Adli Kontrol Kararının Şartları Nelerdir?

Adli Kontrol, bir suçun varlığı sebebiyle yürütülen soruşturmada, tutuklama sebeplerinin varlığı halinde, şüphelinin tutuklanması yerine verilebilecek bir koruma tedbiridir.

İçindekiler

Adli Kontrol Kararının Şartları Nelerdir?

Adli kontrol altına alınma koşulları Ceza Muhakemesi Kanununun 109. maddesinin 1. fıkrasında şu şekilde düzenlenmiştir:

Şikayet veya ihbar üzerine yürütülen bir soruşturma bulunmalıdır.
Ceza Muhakemesi Kanununun 100. maddesinde sıralanan tutuklama nedenlerinin varlığı aranmaktadır.

Tutukluluk sürelerinin dolması halinde salıverilenlere adli kontrol hükümleri uygulanabilir. Yasada tutuklama yasağı bulunan hallerde de adli kontrol kararı verilebilmesi mümkündür.

Adli Kontrol Kararı ve İçeriği Nedir?

Ceza Muhakemesi Kanununun 110. maddesine göre; “Şüpheli, Cumhuriyet savcısının istemi ve sulh ceza hâkiminin kararı ile soruşturma evresinin her aşamasında adlî kontrol altına alınabilir. Hâkim, Cumhuriyet savcısının istemiyle, adlî kontrol uygulamasında şüpheliyi bir veya birden çok yeni yükümlülük altına koyabilir; kontrolün içeriğini oluşturan yükümlülükleri bütünüyle veya kısmen kaldırabilir, değiştirebilir veya şüpheliyi bunlardan bazılarına uymaktan geçici olarak muaf tutabilir.”

Adli kontrol hükümlerine soruşturma aşamasında hükmedilebileceği gibi kovuşturma aşamasında da hükmedilebilmektedir.

Adli kontrol kararlarına karşı itiraz edilebilmektedir.

Adli kontrol hükümlerini yerine getirmeyen şüpheli veya sanık hakkında yetkili yargı yeri derhal tutuklama kararı verebilir.

Azami tutukluluk süresinin dolması nedeniyle verilen adli kontrol tedbirinin ihlali hâlinde de adli kontrol tedbirine hükmedilebilir. Ancak, bu durumda tutuklama süresi ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde dokuz aydan, diğer işlerde iki aydan fazla olamaz.

Adli kontrol şüpheli veya sanığın bir veya birden fazla yükümlülüğe tabi tutulmasını içermektedir. Bu tedbirler 109. maddede şu şekilde sıralanmıştır:

(3) Adlî kontrol, şüphelinin aşağıda gösterilen bir veya birden fazla yükümlülüğe tabi tutulmasını içerir:
a) Yurt dışına çıkamamak.
b) Hâkim tarafından belirlenen yerlere, belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurmak.
c) Hâkimin belirttiği merci veya kişilerin çağrılarına ve gerektiğinde meslekî uğraşlarına ilişkin veya eğitime devam konularındaki kontrol tedbirlerine uymak.
d) Her türlü taşıtları veya bunlardan bazılarını kullanamamak ve gerektiğinde kaleme, makbuz karşılığında sürücü belgesini teslim etmek.
e) Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tâbi olmak ve bunları kabul etmek.
f) Şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak, miktarı ve bir defada veya birden çok taksitlerle ödeme süreleri, Cumhuriyet savcısının isteği üzerine hâkimce belirlenecek bir güvence miktarını yatırmak.
g) Silâh bulunduramamak veya taşıyamamak, gerektiğinde sahip olunan silâhları makbuz karşılığında adlî emanete teslim etmek.
h) Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hâkim tarafından miktarı ve ödeme süresi belirlenecek parayı suç mağdurunun haklarını güvence altına almak üzere aynî veya kişisel güvenceye bağlamak.
i) Aile yükümlülüklerini yerine getireceğine ve adlî kararlar gereğince ödemeye mahkûm edildiği nafakayı düzenli olarak ödeyeceğine dair güvence vermek.
j) Konutunu terk etmemek.
k) Belirli bir yerleşim bölgesini terk etmemek.
l) Belirlenen yer veya bölgelere gitmemek

Adlî kontrol altında geçen süre, şahsî hürriyeti sınırlama sebebi sayılarak cezadan mahsup edilemez. Bu hüküm, Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tâbi olmak ve bunları kabul etmek, koruma tedbiri ve konutu terk etmemek koruma tedbiri bakımından uygulanmaz. Ancak, konutunu terk etmemek yükümlülüğü altında geçen her iki gün, cezanın mahsubunda bir gün olarak dikkate alınır.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Ezgi YÜCEL

8 Ekim 2021

0 207 2 dakika okuma süresi