Basit Yargılama Usulü Nedir?
Mahkeme, kamu davasının basit yargılama yoluyla görülmesinin daha etkin olduğu düşüncesine varır ise bu halde tensip ile birlikte basit yargılama yoluna başvuracaktır. Şayet mahkeme basit yargılama usulünün herhangi bir evresinde, uyuşmazlığın duruşma açılmaksızın çözülemeyeceği kanaatine varırsa, basit yargılama usulüne son verebilir.
Basit Yargılama Usulünün Uygulanma Şartları Nelerdir?
Basit yargılama usulünün uygulanabilmesi için 3 şartın varlığı aranmaktadır;
- Mahkemece iddianamenin kabulüne karar verilmiş olması ve asliye ceza mahkemesinde görülen bir ceza davasının varlığı.
- Adli para cezasını ve/veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçun varlığı.
- Yasal engel bulunmaması. Basit yargılama usulü, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik hâlleri ile soruşturma veya kovuşturma yapılması izne ya da talebe bağlı olan suçlar hakkında uygulanmaz.
Basit Yargılama Usulü Nasıl Uygulanır?
Basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verildiği takdirde mahkemece iddianame; SANIK, MAĞDUR VE ŞİKÂYETÇİYE TEBLİĞ EDİLEREK, BEYAN VE SAVUNMALARINI ON BEŞ GÜN İÇİNDE YAZILI OLARAK BİLDİRMELERİ İSTENİR. Tebligatta duruşma yapılmaksızın hüküm verilebileceği hususu da belirtilir. Ayrıca, toplanması gereken belgeler, ilgili kurum ve kuruluşlardan talep edilir
Beyan ve savunma için verilen süre dolduktan sonra mahkemece duruşma yapılmaksızın ve Cumhuriyet savcısının görüşü alınmaksızın, Türk Ceza Kanununun 61 inci maddesi dikkate alınmak suretiyle, 223 üncü maddede belirtilen kararlardan birine hükmedilebilir. Mahkûmiyet kararı verildiği takdirde sonuç ceza dörtte bir oranında indirilir
Mahkemece gerekli görülmesi halinde her aşamada duruşma açılarak normal yargılama usulüne geçilebilir.
Basit Yargılama Usulünün Uygulanmayacağı Haller Nelerdir?
- Ceza Muhakemesi Kanununun 251. maddesinin 7. fıkrasına göre; “Basit yargılama usulü, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik hâlleri ile soruşturma veya kovuşturma yapılması izne ya da talebe bağlı olan suçlar hakkında uygulanmaz .”
- Ceza Muhakemesi Kanununun 251. maddesinin 8. fıkrasına göre; “Basit yargılama usulü, bu kapsama giren bir suçun, kapsama girmeyen başka bir suçla birlikte işlenmiş olması hâlinde uygulanmaz .”
Basit Yargılama Usulünde İtiraz Nedir?
Basit yargılama usulünce gerçekleştirilen yargılama sonucunda verilen hükümlere karşı itiraz edilebilir. Süresi içinde hükümlere itiraz edilmemesi halinde hüküm kesinleşir. İtiraz üzerine hükmü veren mahkemece duruşma açılır ve genel hükümlere göre yargılamaya devam olunur. Taraflar duruşmaya katılım sağlamasa da yokluklarında hüküm verileceğinin ihtarı kendilerine yapılır. Duruşmadan önce itirazdan vazgeçilmesi hâlinde duruşma yapılmaz ve itiraz edilmemiş sayılır.
Mahkeme, itiraz üzerine yeniden hüküm verirken, CMK m.251 gereği basit yargılama usulüne göre verdiği hükümle bağlı değildir.
Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Ezgi YÜCEL
