Sermaye Piyasasında Borsalar ve Öz Düzenleyici Kuruluşlar

Sermaye piyasası, finansal araçların ihraç edildiği ve ticarete konu olduğu bir pazardır. Bu pazarlarda işlem gören finansal araçlar, borsalar ve öz düzenleyici kuruluşlar tarafından denetlenir ve düzenlenir.

Borsalar, hisse senetleri, tahviller, emtialar ve türev ürünler gibi finansal araçların alım satımının yapıldığı yerlerdir.

Öz düzenleyici kuruluşlar ise borsaların faaliyetlerini denetleyen ve piyasaların etkin ve düzenli işlemesini sağlayan kuruluşlardır.

Borsa Ne Demek?

Borsalar, sermaye piyasasında finansal araçların alınıp satıldığı ve ticaretinin yapıldığı yerlerdir.

Borsalarda hisse senetleri, tahviller, emtialar, türev ürünler ve diğer finansal araçlar işlem görür. Borsalar, yatırımcıların ve şirketlerin sermaye piyasasında likidite sağlamasına, fiyat keşfetmesine ve risk yönetimini gerçekleştirmesine olanak tanır.

Borsaların Görevleri Nelerdir?

Borsaların görevleri aşağıda sayılmıştır:

• Alım Satım Platformu Sağlamak: Borsalar, yatırımcıların ve aracı kurumların finansal araçları alıp satmasını kolaylaştıran bir platform sağlar. Bu platform, şeffaf bir şekilde işlem yapılmasını ve alıcı ile satıcıların buluşmasını mümkün kılar.
• Fiyat Keşfi ve Sürekli İşlem Sağlama: Borsalar, finansal araçların piyasa değerlerini belirleyerek fiyat keşfini sağlar. Alıcılar ve satıcılar arasında gerçekleşen sürekli işlemler sayesinde piyasada likidite sağlanır ve fiyat dalgalanmaları azalır.
• Düzenleme ve Denetleme: Borsalar, üyeleri ve işlemleri denetleyerek piyasaların dürüst, şeffaf ve adil bir şekilde işlemesini sağlar. Borsalar, katılımcıların uygunluk kurallarına uymasını ve işlem süreçlerini düzenleyerek güvenli bir ticaret ortamı oluştururlar.

Öz Düzenleyici Kuruluşlar

Öz düzenleyici kuruluşlar, sermaye piyasasında borsaların faaliyetlerini denetleyen ve düzenleyen kuruluşlardır.

Öz düzenleyici kuruluşlar, borsaların üyelerini denetler, işlem süreçlerini düzenler ve piyasaların etkin ve düzenli işlemesini sağlar.

Öz Düzenleyici Kuruluşların Görevleri Nelerdir?

Öz düzenleyici kuruluşların görevleri aşağıda sayılmıştır:

• Düzenleme ve Denetleme: Öz düzenleyici kuruluşlar, borsaların faaliyetlerini denetler ve düzenler. Üyelerin uygunluk kurallarına uymasını sağlar, işlem süreçlerini denetler ve düzenlemeler yaparak piyasaların güvenliğini ve istikrarını sağlar.
• Lisanslama ve Yetkilendirme: Öz düzenleyici kuruluşlar, sermaye piyasası faaliyetlerini yürütmek isteyen aracı kurumları, yatırım danışmanlarını ve diğer katılımcıları lisanslama ve yetkilendirme süreçlerine tabi tutar. Bu sayede, sektöre girişte belli bir standart ve kalite sağlanır.
• Yatırımcı Koruması: Öz düzenleyici kuruluşlar, yatırımcıların korunmasına yönelik tedbirler alır. Yatırımcıların bilgilendirilmesi, şeffaflığın sağlanması ve dolandırıcılık gibi risklerin engellenmesi gibi konularda çalışmalar yaparlar.
• Uyuşmazlık Çözümü: Öz düzenleyici kuruluşlar, borsalarda veya sermaye piyasasında yaşanan uyuşmazlıkların çözülmesi için mekanizmalar sağlar. Bu mekanizmalar aracılığıyla, katılımcılar arasında ortaya çıkan ihtilafların adil ve tarafsız bir şekilde çözülmesi hedeflenir.

Borsaların Görevleri ve Sorumlulukları Nelerdir?

Borsaların görevleri ve sorumlulukları aşağıda sayılmıştır:

• Piyasa İşleyişinin Sağlanması: Borsalar, sermaye piyasasında alım satım işlemlerinin güvenli, şeffaf ve düzenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. Fiyat keşfi, likidite sağlama ve sürekli işlem yapma gibi işlevleri yerine getirir.
• Üyelerin Denetimi ve Yetkilendirilmesi: Borsalar, üyelerini denetler ve uygunluk kurallarına uygun davranmalarını sağlar. Üyelerin lisanslama ve yetkilendirme süreçlerini yönetir ve disiplin cezaları uygular.
• Şirketlerin İşlem Görmesi: Borsalar, halka açık şirketlerin hisse senetlerinin işlem görmesini sağlar. İşlem gören şirketlerin kamuya açıklık yükümlülüklerini takip eder ve şirketlerin hisse senetlerine ilişkin bilgilerin kamuya duyurulmasını sağlar.
• İzinsiz Faaliyetlerin Önlenmesi: Borsalar, izinsiz faaliyetlerin önlenmesi için güvenlik önlemleri alır ve piyasada düzensizlik yaratabilecek durumları izler. Manipülasyon, içeriden bilgi kullanma ve diğer yasa dışı işlemlerin tespit edilmesi ve önlenmesi için gerekli adımları atar.

Öz Düzenleyici Kuruluşların Görevleri ve Sorumlulukları Nelerdir?

Öz düzenleyici kuruluşların görevleri ve sorumlulukları aşağıda sayılmıştır:

• Borsaların Denetimi: Öz düzenleyici kuruluşlar, borsaların faaliyetlerini denetler ve düzenler. Borsaların uygunluk kurallarına uygun hareket etmesini sağlar ve denetim süreçlerini yönetir.
• Lisanslama ve Yetkilendirme: Öz düzenleyici kuruluşlar, sermaye piyasası faaliyetlerini yürütmek isteyen aracı kurumları, portföy yönetim şirketlerini ve diğer katılımcıları lisanslama ve yetkilendirme süreçlerine tabi tutar. Bu süreçte, profesyonellik, finansal yeterlilik ve uygunluk kriterlerinin yerine getirilmesini sağlar.
• Düzenlemeler ve Standartlar: Öz düzenleyici kuruluşlar, sermaye piyasasında düzenlemeler yapar ve standartlar belirler. Bu düzenlemeler, piyasanın güvenli, şeffaf ve adil bir şekilde işlemesini sağlamak amacıyla yapılır.
• Yatırımcı Koruması: Öz düzenleyici kuruluşlar, yatırımcıların haklarını korumak ve onları bilgilendirmek için çalışır. Yatırımcıların doğru ve güncel bilgilere erişimini sağlar, şikayetlerin çözülmesi için mekanizmalar oluşturur ve yatırımcı eğitim programları düzenler.

Sonuç

Sermaye piyasası hukukunda borsalar ve öz düzenleyici kuruluşlar, finansal araçların ticaretinin yapıldığı ve düzenlendiği önemli aktörlerdir.

Borsalar, alım satım platformu sağlamak, fiyat keşfi ve sürekli işlem sağlamak, düzenleme ve denetleme yapmak gibi görevleri yerine getirirken, öz düzenleyici kuruluşlar ise borsaların faaliyetlerini denetleyerek düzenlemeler yapar, lisanslama ve yetkilendirme süreçlerini yürütür, yatırımcı koruması sağlar ve uyuşmazlık çözümüne yardımcı olur. Bu kuruluşlar, sermaye piyasasının etkin, şeffaf ve güvenli işlemesini sağlamak amacıyla çalışır ve yatırımcıların güvenini korur.

Ekin Hukuk Bürosu olarak alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.

Av. Ahmet EKİN & Şevval Asude DOĞAN