Takipsiz İflas Nedir?

Takipsiz iflas yoluyla takip, takibe başlamak için önce iflas takibine başlamadan, iflas ödeme emri gönderilmeden direkt Ticaret Mahkemesinde açılan iflas davalarıdır. Alacaklının iflasa tabi borçlu hakkında önce bir iflas takibi başlatmasına gerek yoktur.

Bu yola başvurabilmek için söz konusu alacağın para alacağı olmasının yanı sıra bazı belirli iflas nedenleri de bulundurmak gerekmektedir. İflâs kararının iflâs dairesi ile gerekli yerlere bildirilmesi ve ilânı genel iflâs yolundaki gibidir

Takipsiz iflas yolunda depo kararı verilmez ve depo emri kararı tebliğ yapılmaz. Çünkü doğrudan iflasa uygulanacak hükümler İİK m.181 çerçevesinde düzenlenmiş olup aynı kanununun 158.maddesine değinilmediği için bu takip türünde yoktur.

Madde 181 – 159, 160, 164, 165 ve 166 ncı maddeler bu fasıl hükmüne göre vukua gelen iflaslara da tatbik olunur.

Takipsiz (Doğrudan) İflas 2’ye ayrılır;

• Alacaklının istemine dayanan takipsiz iflas
• Borçlunun istemine dayanan takipsiz iflas

Alacaklının İstemine Dayanan Doğrudan İflas Nedir?

İİK m.177 kanun hükmü çerçevesinde düzenlenmiş olup aşağıdaki hallerde takipsiz (doğrudan) iflas yöntemiyle iflasa tabi borçlunun iflasını isteyebilir;

1. Borçlunun yerleşim yeri belli değilse
2. Borçlu taahhütlerinden kurtulmak amacıyla kaçıyorsa
3. Borçlunun alacaklıların haklarını ihlal eden hileli işlemlerde bulunması ya da bunlara teşebbüs etmesi
4. Borçlunun haciz yoluyla takip sırasında mallarını saklaması
5. Borçlunun ödemeleri tatil etmiş bulunması
6. İlama bağlı alacağın icra emri gönderilmesine rağmen borcunu ödemiyorsa
7. Konkordatonun onaylanmaması ve kesin mühlet içinde konkordato isteminin reddi ya da tamamen feshi
8. Kollektif ve komandit ortaklık ortaklarının doğrudan iflası
9. Sermaye şirketlerinin borca batık olması

Borçlunun İstemine Dayanan Doğrudan İflas Nedir?

İİK m.178 kanun hükmü gereğince İflasa tabi bir borçlu, aciz halinde bulunduğunu bildirerek yetkili mahkemeden iflasını isteyebilir. Borçlunun kendi iflasını istemek zorunda olup olmamasına göre ikiye ayrılmaktadır.

İhtiyari Olarak İflas Nedeni

İflasa tabi olan borçlu aciz halinde bulunduğunu yani borçlarını ödemeyecek durumda olduğunu belirterek Ticaret Mahkemesinden hakkında iflas kararı verilmesini isteyebilir. Borçlunun kendi isteğiyle ihtiyari olarak iflas talebi çekişmesiz yargı işi nitelendirilmektedir. Mahkeme borçlunun bu talebini her türlü delil incelemesini yaptıktan sonra karara bağlar. Alacaklılar iflas kararı ian edildiği tarihten itibaren ON BEŞ gün içerisinde bu karara itiraz edebilir.

Madde 178 –İflasa tabi bir borçlu, aciz halinde bulunduğunu bildirerek yetkili mahkemeden iflasını isteyebilir. Borçlu, bu halde bütün aktif ve pasifi ile alacaklılarının isim ve adreslerini gösteren mal beyanını iflas talebine eklemek zorundadır. Bu belge mahkemeye ibraz edilmedikçe iflasa karar verilemez.

         İflas talebi l66 ncı maddenin ikinci fıkrasındaki usulle ilan edilir. Alacaklılar iflas talebinin ilanından itibaren onbeş gün içinde davaya müdahale veya itiraz ederek, borçlunun iflas talebini, hakkındaki takipleri ertelemek ve borçlarını ödemeyi geciktirmek için yaptığını ileri sürerek mahkemeden talebin reddini isteyebilirler.

Zorunlu Olarak İflas Nedeni

Borçlunun alacaklılarının borçlu hakkında başlattıkları haciz yoluyla takipleri sonuçları borçlunun mallarının yarı mevcudu elinden çıkarsa ve bu sebeple borçlu geri kalan mevcudu 1 yıllık borcunu karşılamaya yetmezse borca batık olarak sayılacağından Ticaret Mahkemesince zorunlu olarak hakkında iflas kararı istenir. (İİK m.178/f.3)

İİK m.178/f.3-İflasa tabi bir borçlu aleyhine alacaklılardan birinin haciz yolu ile takibi neticesinde yapılan haciz borçlunun yarı mevcudunun elinden çıkmasına sebep olup da kalanı muaccel ve vadesi bir sene içinde hülül edecek diğer borçlarını ödemeye yetişmiyorsa borçlu derhal aczini bildirerek iflasını istemeye mecburdur.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Mervenur ÖZKAN