Dava Aşamaları

6 Ekim 2021

0 13.274 10 dakika okuma süresi

Dava aşamaları şu şekildedir:

İçindekiler

Dilekçeler Aşaması Ne Demektir?

Dilekçeler aşaması her hukuk davasının ilk aşamasıdır. Davacı bir dava dilekçesi ile davayı açar. Bunun üzerine davalı isterse cevap dilekçesi ile yanıt verir. Davacı da isterse cevap dilekçesindeki savunma nedenlerine karşı cevaba cevap dilekçesi verebilir. Bunun üzerine davalı da son olarak ikinci cevap dilekçesi verebilir.

Dilekçeler aşaması dört evreden meydan gelir:

Dava dilekçesi,
Cevap dilekçesi,
Cevaba cevap dilekçesi,
İkinci cevap dilekçesi.

Dava Dilekçesi Nedir?

Dava dilekçesi davacının hukuk sistemi içerisinde korunma talebini yazılı olarak dile getiren hukuki araçtır.

Dava Dilekçesinin Unsurları Nelerdir?

Dava dilekçesinde bulunması gerekenler:

Mahkemenin adı,
Davacı ile davalının adı, soyadı ve adresleri,
Davacının TC kimlik numarası,
Varsa tarafların yasal temsilcilerinin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri,
Davanın konusu ve malvarlığı haklarına ilişkin davalarda dava konusunun değeri,
Davacının iddiasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetleri,
Dayanılan hukuki nedenler,
Hukuki deliller,
Sonuç ve istem,
Davacının veya varsa kanuni temsilci veya vekilinin imzası.

Cevap Dilekçesi Nedir?

Cevap dilekçesi, davacının iddialarına karşı davalının cevaplarını içeren dilekçedir. Dava dilekçesinde bulunması gereken unsurlar kıyasen cevap dilekçesi için de geçerlidir.

Cevap Dilekçesinin Unsurları Nelerdir?

Cevap dilekçesinde bulunması gerekenler:

Mahkemenin adı,
Tarafların adı, soyadı ve adresler;
Davalının TC kimlik numarası,
Varsa tarafların yasal temsilcilerinin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri,
Davalının savunmasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetleri,
Savunma nedenleri,
Hukuki deliller,
Talep sonucu,
Davalının veya varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin imzası.

Cevap Süresi Ne Kadardır?

Davalının cevap süresi dava dilekçesinin tebliğinden itibaren iki haftadır. Bu süre bir defaya mahsus olmak üzere davalının iki haftalık süre içinde mahkemeye ek süre istemiyle başvurması halinde en fazla bir aya kadar uzatılabilir.

Cevap Dilekçesi Verilmesinin veya Verilmemesinin Sonuçları Nelerdir?

Davalı cevap dilekçesinin verilmesiyle birlikte artık ilk itirazlarını ileri süremez. Davalının her türlü ilk itiraz ve def’ilerini cevap dilekçesinde ileri sürmesi gerekmektedir. İlk itirazlar; kesin olmayan yetki itirazı ve uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesi gerektiği itirazıdır.

Davalı tarafından süresi içinde cevap verilmezse davacının tüm iddialarını reddetmiş sayılır.

Cevaba Cevap Dilekçesi Nedir?

Davacının cevap dilekçesine karşı beyanlarını sunduğu dilekçedir. Cevap dilekçesinin tebliğinden itibaren iki hafta içinde cevaba cevap verilmesi gerekmektedir.

İkinci Cevap Dilekçesi Nedir?

Davalının cevaba cevap dilekçesine karşı beyanlarını sunduğu dilekçedir. Cevaba cevap dilekçesinin tebliğinden itibaren iki hafta içinde verilmesi gerekmektedir.

İddianın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı Nedir?

İddiayı (davayı) genişletme ve değiştirme yasağı, davacının dava konusu olguları ve talebini değiştirip genişletememesini ifade eder. Bu nedenle davacı talep sonucu artıramaz, talebine yeni istemler ekleyemez ya da talebini değiştirerek yeni vakıalar ileri süremez.

Dilekçeler aşamasında davanın genişletilmesi veya değiştirilmesi yasağı uygulanmaz. Yasak yazılı yargılama usulünde cevaba cevap dilekçesinin; basit yargılama usulünde ise davanın açılmasıyla başlar.

Kural olarak dilekçeler aşamasının tamamlanmasından sonra dava genişletilemez veya değiştirilemez.

Davanın genişletilmesi veya değiştirilmesi kapsamında olmayan haller:

Talebin daraltılması,
Hukuksal nedenlerin değiştirilmesi,
Davacı tarafından sonradan öğrenilerek ileri sürülen hususların dava dilekçesinde bildirilen olayların ispatı için olması,
Asıl olaya örtülü olarak dahil olan olayların ileri sürülmesi.

İddianın Değiştirilmesi ve Genişletilmesi Yasağının İstisnaları Nelerdir?

İddianın değiştirilmesi ve genişletilmesi yasağının istisnaları:

Islah,
Davalının açık rızası,
Dava konusunun devri,
Tarafta iradi değişiklik.

Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı Nedir?

Davalının savunmasında belirmiş olduğu istem ve itirazlarını sonradan değiştirip genişletememesidir. Davalı ileri sürdüğü olay, def’i ve itirazlar ile bağlıdır. Anca olayın kanıtlarını her zaman ileri sürebilir. Ayrıca dava dosyasına girmiş olan itirazlar da daha sonra ileri sürülebilir. Dava dosyasından anlaşılamayan itiraz nedenleri ve bunlara ilişkin olaylar savunmanın genişletilmesi kabul edilir.

Talep dışında her şeye hüküm verilebilen ve re’sen araştırma ilkesinin geçerli olduğu davalarda savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi yasağı uygulanmaz.

Dilekçeler aşamasında savunmanın genişletilmesi yasağı uygulanmaz. Basit yargılama usulünde cevap dilekçesinin; yazılı yargılama usulünde ise ikinci cevap dilekçesinin mahkemeye verilmesiyle yasak başlar.

Savunmanın genişletilmesi yasağı kapsamında olmayan haller:

Savunmanın daraltılması,
Davalı tarafından sonradan ileri sürülen hususun cevap dilekçesinde bildirdiği olayların kanıtı olması,
Hukuksal nedenlerin değişmesi.

Savunmayı Genişletme ve Değiştirme Yasağının İstisnaları Nelerdir?

Savunmayı genişletme ve değiştirme yasağının istisnaları:

Davacının açık rızası,
Ön inceleme duruşmasına taraflardan birinin mazeretsiz olarak gelmemesi,
Dava konusun devri,
Belirsiz alacak davası,
Tarafta iradi değişiklik,
Islah.

Ön İnceleme Aşaması Nedir?

Ön inceleme aşaması, karşılıklı olarak dilekçelerin verilmesiyle başlar ve tahkikata kadar sürer.

Ön inceleme aşamasından sonra iddia ve savunma genişletilemez veya değiştirilemez. Tahkikat aşaması ön inceleme aşamasında tutulan tutanak esas alınarak yürütülür.

Ön inceleme aşaması tamamlanmadan tahkikat aşamasına geçilemez. Bu nedenle ön inceleme aşamasında tanık dinlenemez, belge incelenemez, bilirkişi raporu istenemez, keşif yapılamaz, yemin teklif edilemez.

Ön İnceleme Aşamasında Nelere Bakılır?

Ön inceleme aşamasında incelenen konular:

Dava koşulları ve ilk itirazlar incelenir.
Uyuşmazlık konuları belirlenir,
Hazırlık işlemleri yapılır.
Tarafların delillerini sunması ve delil toplanması için gerekli hazırlık yapılır.
Taraflar üzerlerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri konularda sulh ve arabuluculuğa yönlendirilir.
Mahkeme yukarıdaki hususları tutanağa geçirir.

Ön inceleme aşaması tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikat aşamasına geçilemez ve tahkikat için duruşma günü verilemez. Ön inceleme aşamasında tanık dinlenemez, bilirkişi görüşü alınamaz, keşif yapılamaz, yemin teklif edilemez.

Duruşmasız Ön İnceleme Nedir?

Dilekçeler aşamasının tamamlanmasıyla birlikte hakimler sunulan tüm dilekçeleri inceler. Dilekçelerin incelenmesinin tamamlanmasıyla hakimler eğer mümkünse dava koşulları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verir. Kural olarak dava koşulları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verilir. Dosya üzerinden karar verilemeyen dava koşulları ve ilk itirazlar hakkında karar verilmesi için ön inceleme duruşması yapılır ve taraflar duruşmaya davet edilir.

Ön inceleme aşamasında dosya üzerinden verilebilecek kararlar yalnızca dava koşulları ve ilk itirazlardır. Bunlar dışındaki konularda karar verilebilmesi için duruşma yapılması gerekmektedir. Evliliğin yokluğu veya butlanına karar verilmesi istemli davalarda yokluk ve butlan koşullarının bulunduğu net bir şekilde belli bile olsa dosya üzerinden karar verilemez.

Duruşmalı Ön İnceleme Nedir?

Karşılıklı olarak dilekçelerin verilmesi ile dilekçeler aşaması tamamlanır. Dilekçeler aşaması tamamlandıktan sonra ön inceleme duruşması için gün verilir.

Dilekçeler aşamasından sonra verilen duruşma günü ön inceleme içindir. Ön inceleme aşamasının tamamlanması ve gerekli kararların verilmesinden sonra ise tahkikat duruşması için gün verilir.

Ön inceleme duruşması için taraflara davetiye çıkarılır. Davetiyede aşağıdaki huşular ihtar edilir:

Duruşma davetiyesine ve sonuçlarına ilişkin diğer hususlar.
Tarafların sulh için gerekli hazırlığı yapmaları,
Duruşmaya sadece taraflardan birinin gelmesi ve yargılamaya devam etmek istemesi durumunda gelmeyen tarafın yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemeyeceği,
Davetiyenin tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içinde tarafların dilekçelerinde gösterdikleri, ancak henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları veya başka yerden getirtilecek belgelerin getirtilebilmesi amacıyla gereken açıklamayı yapmaları, bu hususların verilen süre içinde yerine getirilmemesi hâlinde o delile dayanmaktan vazgeçmiş sayılacaklarına karar verileceği.

Ön inceleme aşamasında duruşma yapılmasının amacı tarafların sulh olmalarını, sulh olmayacaklar ise uyuşmazlık noktalarının doğru tespit edilebilmesini sağlamak ve usule ilişkin dosya üzerinden karar verilemiyorsa bu kararı tarafları dinleyerek vermek için yapılır.

Ön inceleme duruşmasının başarısı bu oturuma doğru hazırlanılması ve taraflar ile mahkemenin gereken işlemleri doğru bir şekilde yapmasına bağlıdır.

Ön inceleme aşamasında tek duruşma yapılır. Zorunlu hallerde ise yalnızca bir defaya mahsus yeni bir duruşma günü verilebilir.

Ön inceleme duruşması
MADDE 140-
(1) Hâkim, ön inceleme duruşmasında, dava şartları ve ilk itirazlar hakkında karar verebilmek için gerekli görürse tarafları dinler; daha sonra, tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları tek tek tespit eder.
(2) Uyuşmazlık konularının tespitinden sonra hâkim, tarafları sulh ve arabuluculuğun esasları, süreci ve hukuki sonuçları hakkında aydınlatarak sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder; bu konuda sonuç alınacağı kanaatine varırsa, bir defaya mahsus olmak üzere yeni bir duruşma günü tayin eder.
(3) Ön inceleme duruşmasının sonunda, tarafların sulh veya arabuluculuk faaliyetinden bir sonuç alıp almadıkları, sonuç alamadıkları takdirde anlaşamadıkları hususların nelerden ibaret olduğu tutanakla tespit edilir. Bu tutanağın altı, duruşmada hazır bulunan taraflarca imzalanır. Tahkikat bu tutanak esas alınmak suretiyle yürütülür.
(4) Ön inceleme tek duruşmada tamamlanır. Zorunlu olan hâllerde bir defaya mahsus olmak üzere yeni bir duruşma günü tayin edilir.
(5) (Değişik:22/7/2020-7251/14 md.) 139 uncu madde uyarınca yapılan ihtara rağmen dilekçelerinde gösterdikleri belgeleri sunmayan veya belgelerin getirtilmesi için gerekli açıklamayı yapmayan tarafın bu delillere dayanmaktan vazgeçmiş sayılmasına karar verilir.

Kanıklar ön inceleme aşamasında toplanır. Kural olarak bu aşamadan sonra kanıt toplanamaz. Ön inceleme aşamasından sonra gelen tahkikat aşamasında kanıtlar değerlendirilir.

Hakim ön inceleme aşamasının tamamlanmasından sonra tahkikat aşamasına geçilmeden önce hak düşürücü süreler ve zamanaşımı hakkındaki itiraz ve def’ileri inceleyerek karara bağlar.

Tahkikat Aşaması Nedir?

Ön inceleme aşamasında toplanan kanıtların değerlendirildiği aşama tahkikat aşamasıdır.

Tahkikat aşaması ön incelemenin tamamlanmasıyla başlar ve çekişmeli yönlere ilişkin taraf kanıtlarının değerlendirilmesiyle biten evreyi ifade eder.

Tahkikat aşamasından sonra sözlü yargılama evresinin de tamamlanmasının ardından davanın hüküm verilebilecek derecede aydınlanmış olması halinde hüküm verilir ve tefhim edilir.

Duruşma Nedir?

Mahkeme önünde yapılacak olan tahkikat ve yargılama için ayrılmış olan zaman dilimine celse adı verilir. Oturum sırasında yapılan tahkikat ve yargılama işlemine ise duruşma denir.

Kural olarak her davada duruşma yapılması gerekmektedir. Kanunda belirtilen istisnai haller dışında hakim dosya üzerinden karar veremez.

Hakimin duruşma yapmadan karar verebileceği haller:

Yargı yerinin belirlenmesine ilişkin inceleme,
Hakimin reddi talebi,
İlk itirazların incelenmesi,
Dava şartlarının incelenmesi,
Tavzih istemi,
Bilirkişinin görevden alınması, reddi ve kendisini reddetmesine yönelik talep,
Geçici hukuki koruma tedbirleri hakkındaki kararlar,
Görevsizlik, yetkisizlik veya gönderme kararının neticesinde davaya başka bir mahkemede devam edilmesi nedeniyle davacının yargılama giderlerini ödemesi.

Duruşmada Düzen ve Disiplin Kim Tarafından Nasıl Sağlanır?

Duruşmada düzen ve disiplini sağlamak hakimin görevidir. Hâkim, duruşmanın düzenini bozan kimseyi, bunu yapmaktan men eder ve gerekirse, avukatlar hariç, derhâl duruşma salonundan çıkarılmasını emreder.

Bir kimse, ihtara rağmen mahkemenin düzenini bozar veya mahkeme huzurunda uygun olmayan bir söz söylemeye veya davranışta bulunmaya devam ederse derhâl yakalanır ve hakkında dört güne kadar disiplin hapsi uygulanır. Avukatlar hakkında disiplin hapsi uygulanmaz.

Mahkemenin düzenini bozan eylem veya mahkeme huzurunda söylenen uygun olmayan söz veya davranış, ayrıca bir suç oluşturuyor ise bu durum bir tutanak ile Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir ve gerekiyorsa, avukatlar hariç, fiili işleyenin tutuklanmasına da karar verilir.

Duruşmaların Aleni Olması Ne Demektir?

Duruşmalar aleniyet ilkesi gereğince herkese açıktır. Ancak genel ahlakın veya kamu güvenliğinin ya da yargılama ile ilgili kişilerin korunmaya değer üstün bir menfaatinin kesin olarak gerekli kıldığı durumlarda, ilgilinin istemi üzerine veya mahkemece re’sen duruşmanın bir kısmının veya tamamının gizli yapılmasına karar verilebilir.

Tarafların gizlilik talebi ön sorunlar hakkındaki hükümler çerçevesinde gizli duruşmada incelenir ve karara bağlanır. Hâkim, bu kararının gerekçelerini, esas hakkındaki kararı ile birlikte açıklar. Hâkim, gizli yargılama işlemleri sırasında hazır bulunanları o yargılamayla ilgili edindikleri bilgileri açıklamamaları hususunda uyarır ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun gizliliğin ihlaline ilişkin hükmünün uygulanacağını ihtar ederek bu hususu tutanağa geçirir.

Ses ve Görüntü Nakli Yoluyla Duruşma Nasıl Yapılır?

Ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla veya başka yerde duruşma icrası
MADDE 149- (Başlığı ile Birlikte Değişik:22/7/2020-7251/17 md.)
(1) Mahkeme, taraflardan birinin talebi üzerine talep eden tarafın veya vekilinin, aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden duruşmaya katılmalarına ve usul işlemleri yapabilmelerine karar verebilir.
(2) Mahkeme resen veya taraflardan birinin talebi üzerine; tanığın, bilirkişinin veya uzmanın aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden dinlenilmesine karar verebilir.
(3) Mahkeme, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyecekleri dava ve işlerde ilgililerin, aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden dinlenilmesine resen karar verebilir.
(4) Mahkeme, fiilî engel veya güvenlik sebebiyle duruşmanın il sınırları içinde başka bir yerde yapılmasına, yargı çevresi içinde yer aldığı bölge adliye mahkemesi adalet komisyonunun uygun görüşünü alarak karar verebilir.
(5) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte belirlenir.

Duruşmada Ses ve Görüntü Kaydı Yapılabilir Mi?

Kural olarak duruşma sırasında fotoğraf çekilemez, ses ve görüntü kaydı alınamaz. Ancak dava dosyasında kalmak kaydıyla yargılamanın zorunlu kılması halinde mahkemece ses ve görüntü kaydı alınabilir. Bu şekilde yapılan çekim ve kayıtlar ile kişilik haklarını ilgilendiren konuları içeren dava dosyası içindeki her türlü belge ve tutanak, mahkemenin ve ilgili kişilerin açık izni olmadıkça hiçbir yerde yayımlanamaz. Duruşma sırasında bu yasağa aykırı davrananlar hakkında disiplin yaptırımları uygulanır. Kayıt ve yayın yasağına aykırı davranan kişi hakkında, ayrıca Türk Ceza Kanununun 286’ncı maddesi (ses ve görüntülerin kayıt altına alınması suçu) hükümleri uygulanır.

Doğrudan Soru Yöneltme Hakkı Nedir?

Doğrudan soru yöneltme hakkı, duruşma disiplinini bozmamak koşuluyla hakimin aracılığı olmadan herkese soru yöneltebilme hakkıdır. Bu hak yalnızca vekillere tanınmıştır. Taraflar ise ancak hakim aracılığı ile soru sorabilirler.

Duruşmaya katılan taraf vekili tanık, bilirkişi ce duruşmaya katılan diğer kişilere soru yöneltebilir.

Taraf vekilleri bu hakkı kullanırken duruşma disiplinine uygun hareket etmek zorundadır. Eğer soruya itiraz edilirse sorunun yöneltilmesinin gerekip gerekmediğine hakim karar verir. Toplu mahkemelerde her hakim tanıklara bilirkişilere ve duruşmaya çağrılan diğer kişilere soru sorabilir.

Duruşma Tutanağı Nedir?

Her duruşmada tutanak tutturulur. Tutanak tutulması zorunludur.

Duruşma tutanağına mutlaka yazılması gerekenler:

Mahkemenin adı, duruşmanın açıldığı yer, gün ve saat,
Hâkim, zabıt kâtibi, hazır bulunan taraflar ve varsa vekilleri, kanuni temsilcileri, fer’î müdahil ve tercümanın ad ve soyadları,
Yargılamanın aleni ya da gizli yapıldığı,
Beyanda bulunana okunmak ve imzası alınmak kaydıyla ikrar, yeminin edası, davanın geri alınmasına muvafakat, davadan feragat, davayı kabule ilişkin beyanlar ve sulh müzakereleri ile sonucu,
Beyanda bulunana okunmak kaydıyla taraf, tanık, bilirkişi veya uzman kişi beyanı,
Duruşma dışında yapılan işlemlerin özeti,
Tarafların sundukları belgelerin neler olduğu,
Tarafların soruşturmaya ilişkin istekleri ile diğer kanunların tutanağa yazılmasını emrettiği konular,
Ara kararları ve hükmün sonucu,
Karar veya hükmün açıklanma biçimi.

Duruşma tutanağı hakim ve zabıt katibi tarafından derhal imzalanır. Tutanağa imza atamayacakların parmak izi alınır; elinde parmak bulunmayanlar özel işaret veya mühür kullanabilir.

Davanın tarafları kendilerini bağlayacak nitelikte bir açıklamada bulunurlarsa hakim bu durumu onlara bildirir. Daha sonra bu ifade tutanağa geçirilir ve irade açıklamasında bulunan tarafa imzalattırılır. İkrar, yeminin edası, davanın geri alınmasına muvafakat, davadan feragat, davayı kabul, sulh müzakereleri ve sonucu mutlaka beyanda bulunan kişiye okunur, tutanağa geçirilir ve imzalattırılır.

Ön inceleme, tahkikat ve yargılama işlemleri ancak tutanakla ispatlanabilir.

Tutanakların tamamı ve ya bir kısmı talep üzerine taraflara ve fer’i müdahile verilir.

Duruşmaya Davet Nedir?

Ön inceleme aşamasının tamamlanmasından sonra taraflar tahkikat ve sözlü yargılama aşaması için duruşmaya davet edilir.

Taraflara gönderilecek davetiyede, belirlenen gün ve saatte geçerli bir özrü olmadan mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde, duruşmaya yokluklarında devam edileceği ve yapılan işlemlere itiraz edemeyecekleri, tahkikatın sona erdiği duruşmada sözlü yargılamaya geçileceği, sözlü yargılama için duruşmanın ertelenmesi hâlinde taraflara ayrıca davetiye gönderilmeyeceği ve yokluklarında hüküm verileceği bildirilir.

Tahkikat Nasıl Yürütülür?

Davada ileri sürülen bütün iddia ve savunmalar tahkikatın konusunu oluşturur. Tarafların ileri sürdükleri bütün iddia ve savunmalar birlikte incelenir. Hâkim, muhakemeyi basitleştirmek veya kısaltmak için resen veya taraflardan birinin talebi üzerine tahkikatın her aşamasında iddia veya savunmalardan birinin veya bir kısmının diğerinden önce incelenmesine karar verebilir.

Taraflar kural olarak dilekçeler aşamasında sonra delil gösteremezler. Tahkikat aşaması delillerin tartışıldığı evredir. Ancak iki istisnai halde tahkikat aşamasında delil ileri sürülebilir:

Kanıtın sonradan ileri sürülmesinde yargılamayı geciktirme amacının olmaması,
Kanıtın süresinde ileri sürülmemesinde tarafın kusurunun bulunmaması.

Tahkikat Nasıl Sona Erer?

Tahkikat aşamasının sona ermesi Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 184 ve 185’te düzenlenmiştir.

Tahkikatın sona ermesi
MADDE 184-
(1) Hâkim, tarafların iddia ve savunmalarıyla toplanan delilleri inceledikten sonra, duruşmada hazır bulunan taraflara tahkikatın tümü hakkında açıklama yapabilmeleri için söz verir.
(2) Mahkeme tarafların tahkikatın tümü hakkındaki açıklamalarından sonra, tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığını görürse, tahkikatın bittiğini taraflara tefhim eder.
Toplu mahkemelerde tahkikatın sona ermesi
MADDE 185-
(1) Toplu mahkemelerde, tahkikatı yapmakla görevlendirilen hâkim, tahkikatın tamamlandığı kanaatine varırsa, tarafların davanın tümü hakkında açıklama yapabilmeleri için dosyayı mahkeme başkanına verir.
(2) Toplu mahkeme, gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse tahkikat için görevlendirilen hâkim tarafından dinlenen tanıkları ve bilirkişiyi tekrar çağırıp dinleyebileceği gibi, davanın maddi vakıaları hakkında gösterilen ve mahkemeye verilememiş veya getirtilmemiş olan delillerin verilmesini veya getirtilmesini de kararlaştırabilir. Kurul, eksik gördüğü tahkikatı kendisi tamamlayabileceği gibi hâkimlerden birine de verebilir.
(3) Toplu mahkeme, tarafların tahkikatın tümü hakkındaki açıklamalarından sonra, tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığını görürse, tahkikatın bittiğini tefhim eder.

Sözlü Yargılama Aşaması Nedir?

Sözlü yargılama aşaması, tahkikat aşamasının bitimiyle başlayan ve hüküm aşamasına kadar devam eden süreçtir.

Mahkeme, tahkikatın bittiğini tefhim ettikten sonra aynı duruşmada sözlü yargılama aşamasına geçer. Bu durumda taraflardan birinin talebi üzerine duruşma iki haftadan az olmamak üzere ertelenir. Hazır bulunsun veya bulunmasın sözlü yargılama için taraflara ayrıca davetiye gönderilmez.

Sözlü yargılamada mahkeme, taraflara son sözlerini sorar ve hükmünü verir.