Ürün Kirası Nedir?

4 hafta önce

0 8 2 dakika okuma süresi

Ürün kirası, kiraya verenin bir şeyi veya hakkı kullanmak ve onun getirilerinden yararlanmak için kiracıya devretmeyi veya ürünlerin toplanması için kiracıya bırakmayı, karşılığında ise kiracının belirli veya belirlenebilir bir kira bedelini ödemeyi kabul ettiği bir sözleşmedir.

Ürün kirası, kiracının sözleşmeye konu olan malı kullanma, semerelerinden yararlanma ve işletme hakkı veren kişisel ve sürekli borç doğuran bir sözleşmedir. Sözleşmenin belirli süreli veya belirsiz süreli olarak yapılması, sürekli borç doğuran sözleşme türü olmasına engel değildir. Ürün kirasında kiracının üstlendiği borç, kira bedelini ödemektir. Kiralanan için ödenen kira bedeli karşılığında ürün kirası, karşılıklı yarar sağlayan bir sözleşmedir.

Ürün kirasının geçerliliği açısından Türk Borçlar Kanunu’nda herhangi bir şekil şartı aranmasa da, ürün kirasının konusunu oluşturan şeye ilişkin kanunda bir şekil şartı öngörülmüşse, bu şartın yerine getirilmesi geçerlilik için gereklidir. Örneğin, finansal kiralama sözleşmeleri, ürün kirası şeklinde yapıldığında, bu durum şekil şartına uyulmasını gerektirebilir.

İçindekiler

Ürün Kirasının Sona Erme Biçimleri Nelerdir

Ürün kirası, Türk Borçlar Kanunu’nun 357-378 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu düzenlemede, ürün kirasına özgü sona erme sebepleri de bulunmaktadır. Özel sona erme sebeplerinin varlığına rağmen, TBK m.358’e dayanarak, kira sözleşmesinin genel hükümlerinde yer alan genel sona erme sebeplerinin de ürün kirasına uygulanabileceği açıktır. TBK m.358’de şu ifadeler yer almaktadır: “Bu ayrımda ürün kirasına ilişkin özel hüküm bulunmadıkça, kira sözleşmesine ilişkin genel hükümler uygulanır.” Bu maddeye göre, ürün kirasına özgü bir sona erme sebebi belirtilmemişse, kira sözleşmelerine ilişkin genel hükümlerde belirtilen sona erme sebepleriyle ürün kirasının sona erdirilebileceği anlaşılmaktadır. Ancak, önemli bir nokta olarak, ürün kirasına özel bir sona erme sebebinin olmamasına dikkat edilmelidir.

Aynı konuda özel bir sona erme sebebinin ürün kirası sistematiğinde yer alması durumunda, kira sözleşmesine ilişkin genel sona erme sebeplerinin uygulanması mümkün değildir. Kira sözleşmesinin genel hükümlerine göre ürün kirasının sonlanabilmesi mümkünse de, bu genel sona erme sebepleri, ürün kirasına özgü sona erme sebepleriyle çakışmamalıdır. Başka bir deyişle, ürün kirasına özel sona erme sebepleri düzenlenmemiş ancak kira sözleşmesinin genel hükümlerinde düzenlenen bir sona erme sebebi bulunmalıdır.

Kira sözleşmesinin genel hükümlerinde yer alan sona erme sebeplerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

Sürenin geçmesiyle sona erme,
Fesih bildirimiyle sona erme,
Önemli sebeplerin olması durumunda sona erme,
Kiracının iflas etmesiyle sona erme,
Kiracının ölümü durumunda sona erme,
Kira bedelinin zamanında ödenmemesi nedeniyle sona erme,
Kiralananın ayıplı olması durumunda sona erme,
Özenle kullanma ve komşulara saygı gösterme borcunun ihlali durumunda sona erme.