Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu

31 Mayıs 2023

0 1.021 4 dakika okuma süresi

Konut dokunulmazlığının ihlali suçunda; bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak girmek veya rıza ile girdikten sonra konuttan çıkmamak söz konusudur.

Konut dokunulmazlığının ihlali suçu, TCK m. 116’da düzenlenmiştir.

İçindekiler

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunda Maddi Unsurlar

Fail ve Mağdur: Suç herkes tarafından işlenebilir. Bu suçta malik değil, meşru olarak bir yerde oturma hakkına sahip olan kişinin menfaati korunur. Örneğin bu suçu malik kiracıya karşı işleyebilir.

Ailesiyle birlikte yaşayan bir kimse bu suçun faili olamaz. Ancak ailesiyle birlikte yaşama hakkını yitirmişse bu suçun faili olabilir. Haklarında ayrılık kararı verilen eşler gibi. Konutta tek başına rıza gösterme yetkisi olmayan kimselere karşı da bu suç işlenemez. Yine ailesiyle beraber yaşayan hizmetçi, bahçıvan gibi kişilerin bu suçu aile bireylerine karşı işlemesi söz konusu olmaz.

Konu: Suçun konusunu, konut ve eklentileri ile işyeri ve eklentileri oluşturur.

Fiil: Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak girmek veya rıza ile girdikten sonra çıkmamaktır. Bir görüş vücudun tamamın girmesini gerekli görürken diğer görüş vücudun bir kısmının girmesini yeterli görmektedir.

Çıkmamaktan anlaşılmak gereken, hak sahibinin söz, hareket ve tavırlarıyla kendisini çıkmaya davet etmesine rağmen, failin rıza ile girilen yerden ayrılmamasıdır. Ancak suçun oluşması bakımından “çıkmamak “hareketinin ne kadar devam etmesi gerektiği hususu açık değildir. Örneğin hak sahibinin bir kimseyi çıkmaya davet etmesi üzerine o kişinin orada eşyalarını toplamak için belli bir süre kalması gerekiyorsa, bu suç oluşmaz.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunun Nitelikli Unsurları

Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun nitelikli unsurları şunlardır:

Suçun silahla,
Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle,
Birden fazla kişiyle birlikte,
Var olan veya varsayılan suç örgütlerinin korkutucu gücünden yararlanılarak,
Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle,
Suçun cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi.

Ancak konuta girdikten sonra veya çıktıktan sonra veyahut başka bir amaçla cebir, tehdit kullanılması konut dokunulmazlığı suçu bakımından nitelikli unsur sayılmaz.

Fail konuta gündüz girip, gece vaktinin başlamasından sonra çıkarsa, bu suç mütemadi suç olduğundan, Yargıtay temadinin sona erdiği andaki durumu esas almaktadır ve nitelikli unsurun fail hakkında uygulanmasına karar vermektedir.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunda Hukuka Aykırılık Unsuru

Suçun hukuka aykırılığını ortadan kaldıran rızanın hukuken geçerli olması gerekir. Kişinin konuta girme konusunda izin vermeye yetkili olması ve iradesinin de sakatlanmamış olması gerekir.

Konutun veya işyerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması halinde bu kişilerden birinin rızası hukuka aykırılığı ortadan kaldırır. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.

Mesela konuttaki teknik bir arızanın tamiri için eve tamircinin girmesinde diğer eşin rızası aranmazken eşlerden birinin zina için konuta kabul etmesine gösterdiği rıza geçerli bir rıza değildir ve diğer eşe karşı bu suç işlenmiş olur.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunun Manevi Unsuru

Suç kasten işlenebilen bir suçtur. Failin amaç veya saiki önem taşımaz.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçuna Teşebbüs

Bu suça teşebbüs mümkündür. Suç konuta girildiği anda veya rızanın sona erdiği takdirde konutta kalmaya devam edildiği anda tamamlanmış olur.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunda İçtima

Konut dokunulmazlığının ihlal suçunun işlenmesi amacıyla veya işlenmesi sırasında kullanılan cebir, kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesine sebebiyet vermişse, fail ayrıca bu ağır neticelerden cezalandırılır.

Hırsızlık suçu ile konut dokunulmazlığının ihlali suçu arasında sıkı bir ilişki vardır. Yargıtay, hırsızlık suçunun failin eylemi konut ve eklentisine girerek işlemesi halinde, faile ayrıca konut dokunulmazlığının ihlali suçundan da ceza vermektedir.

Yağma suçunun konut veya işyerinde işlenmesi halinde bileşik suç söz konusu olur ve faile tek ceza verilir. Zira yağma suçunun ağırlaştırıcı sebebidir.

Fail hem girmek hem de çıkmamak hareketlerini yaparsa gerçek içtima hükümleri uygulanmaz. Tek bir suç vardır ve faile iki ayrı ceza verilmez.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunun Cezası

Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Birinci fıkra kapsamına giren fiillerin, açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri hakkında işlenmesi hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya işyerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda, bu kişilerden birinin rızası varsa, yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.

Fiilin, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

İşyeri Dokunulmazlığının İhlali Suçunun Unsurları ve Cezası

İşyeri dokunulmazlığının ihlali suçu, izinsiz girilmesi mümkün olmayan işyerlerine rızaya aykırı girme veya girdikten sonra rızaya aykırı bir şekilde işyerinden çıkmama şeklindeki hareketlerle işlenebilir.

Buna örnek olarak doktorun muayenehanesine veya avukatın ofisine izin alınmadan girilmesi örnek verilebilir.

İşyeri dokunulmazlığını ihlal suçunun cezası, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezadır (TCK md.116/1). Yani, işyeri konut dokunulmazlığının ihlali halinde, mahkemenin, faile hapis cezası veya adli para cezası vermek konusunda seçimlik yaptırım uygulama yetkisi vardır. Cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde, suçun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır (TCK md.116/4).

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Şikâyete Tabi Midir?

Konut dokunulmazlığının ihlali suçu, şikâyete tabi suçlar arasındadır.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması Kararı

CMK madde 231’e göre; Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;

Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,
Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,
Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi, gerekir.

TCK m. 116’da düzenlenen konut dokunulmazlığının ihlali suçunun tüm hallerinde, mahkeme tarafından hükmedilen cezaların ertelenmesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi mümkündür.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunda Zamanaşımı

Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Failin hapis cezası ile cezalandırılması halinde ise ceza zamanaşımı 10 yıldır. Yani, fail hakkındaki mahkûmiyet hükmü 10 yıl içinde infaz edilmezse hapis cezası zamanaşımı nedeniyle ortadan kalkar.