Tebligat Nedir?

Tebligat bir işlem veya eylemden hukuksal bakımdan etkilenecek olan kimselere o işlem ya da eylem hakkında bilgi vermek ve bunu belgelendirmek maksadıyla yapılan resmi işlemdir.

Bir işlem veya eylemden hukuksal açıdan etkilenecek olan kimselere ilgili veya muhatap denir.

Her tebligat, davet niteliğinde olmayıp örnek olarak ödeme emrinde borç ödenmesi istenmektedir.

Tebligat Kanununa göre tebligat çıkarabilecek merciler sınırlı şekilde sayılmış olup aşağıda sayılan merciler haricindeki merciler tebligat çıkaramazlar:

• Yargı mercileri
• İl Özel idareleri
• Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri
• Belediyeler
• Özel bütçeli İdareler
• Köy tüzel kişileri
• Düzenleyici ve denetleyici kurumlar
• Barolar
• Sosyal güvenlik kurumları
• Noterler
• Vakıf Yükseköğretim kurumları tebliğe esasına göre tebligat çıkarabilecek mercilerdir.

Tebligat Türleri Nelerdir?

Yapılış biçimine göre tebligatlar beşe ayrılmaktadır;

• Posta yoluyla tebligat
• Memur aracılığı ile tebligat
• Doğrudan doğruya tebligat
• Elektronik tebligat
• İlanen tebligat

Posta Yoluyla Tebligat

Tebligatlar kural olarak Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır.

Memur Aracılığıyla Tebligat Nedir?

Memur aracılığıyla tebligat adli ve idari kaza mercileri ile diğer adalet dairelerinin re’sen veya talep halinde işin mahiyetine göre, dairelerinde çalışan memurlar vasıtasıyla tebligat yapılmasına karar vermesidir. 

Doğrudan Doğruya Tebligat Nedir?

Tebligatı çıkaran merci tarafından doğrudan muhataba yapılan tebligattır.

Elektronik Tebligat Nedir?

Bazı gerçek ve tüzel kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunlu olmasının haricinde gerçek ve tüzel kişilere ancak istemleri dâhilinde elektronik tebligat adresi verilir ve bu durumda bu kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması mecburidir.

Elektronik tebligat muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen 5 günün sonunda yapılmış sayılmaktadır.

İlanen Tebligat Nedir?

Tebligatta başvurulacak son çare ilandır. Adresi bilinmeyen kişilere ilanen tebligat yapılmaktadır.

Tebligat Yapılabilecek Kişiler Kimlerdir?

Tebligat yapılabilecek kişiler; muhatap, muhatap adına tebligatı kabule yetkili kişilerdir.

Tebligat kural olarak muhataba yapılıp; muhatap, dava veya takipten hukuksal açıdan doğrudan etkilenen kişidir.

Gerçek kişilerde muhatap dava veya takipten hukuksal açıdan doğrudan doğruya etkilenen davanın veya takibin tarafı olan bireylerdir. Fiil ehliyetine sahip olan kişiler tebligatın muhatabı olabilir. Fiil ehliyetine sahip olmayan kişilere tebligat yapılmamaktadır.

Vekil aracılığı ile yürütülen işlerde muhatabın vekil olması dolayısıyla tebligat da vekile yapılır. Ancak isticvap, yemin gibi kişiye bağlı işlemlerde tebligatın bizzat bu işlemi yapacak asile yapılması gerekmektedir.

Tüzel kişilere yapılacak tebligatlar tüzel kişinin yetkili temsilcileri muhatap olarak sayıldığından etkili temsilcilerden birine yapılır.

Muhatap Adına Tebligatı Kabule Yetkili Kişiler Kimlerdir?

Tebligat Kanununa göre ilgili adına tebliğ kabule yetkili kişilere tebligatın yapılabilmesi için 3 ön şartın kümülatif olarak gerçekleşmesi gerekir. Şöyle ki

• Muhatap adına tebligatı kabule yetkili kişinin görünüşüne bakılınca nazaran 18 yaşından aşağı olmaması gerekir
• Muhatap yerine tebligatı kabule yetkili kişinin açıkça anlaşılabilecek biçimde ehliyetsiz olmaması gerekir
• Muhatap yerine tebligatı kabule yetkili kişinin muhatapla hasım olmaması gerekir.

Aynı evde oturan kişilerden birisine yapılacak tebligatta, ilgili o sırada orada bulunamazsa tebligatı kabule yetkili kişi, ilgili ile aynı konutta oturan kişiler veya hizmetçilerden biridir. Tebligat yapılan kişi aynı konutta oturmuyorsa yapılan tebligat usulsüzdür.

Tüzel kişiler namına kendilerine tebliğ yapılacak kimseler herhangi bir sebeple olağan İş saatlerinde iş yerinde bulunmuyor veya o sırada belgeyi bizzat alamayacak hallerde ise tebligatı kabule yetkili kişiler orada bulunan memur veya müstahdemlerinden birisidir.

Tebligatın Yapılabileceği Yer ve Zaman Neresidir?

Tebligat Kanunu gerçek kişilere yapılacak tebligata ilişkin iki aşamalı bir yol benimsemiştir.

Muhatabın davacı tarafından bildirilen adresine normal tebligat çıkarılır. Muhatap veya muhatap adına tebliğ yapılabilecek olanlardan herhangi biri gösterilen adreste bulunmaz ise tebliğ memuru adresi bulunmama sebebini muhtemel komşu yönetici, kapıcı, muhtar, ihtiyar kurulu, zabıta amir ve memurlarından sorar; tebliğ olunacak belgeyi o yerin muhtar veya ihtiyar heyeti üyelerinden birine veya kolluk amir, memurlarına imza karşılığında teslim eder.

Tebliğ memuru teslim alanın adresini içeren ihbarnameyi gösterilmiş olan adresteki binanın kapısına yapıştırır. İhbarnamenin kapıya yapıştırılması geçerlilik koşulu olup, kapıya yapıştırıldığı tarih tebliğ tarihi sayılır.

Muhatabın bilinen son adresinin tebligata elverişli olmadığının anlaşılması veya bu adrese çıkartılmış olan davetiyenin tebliğ edilmeden geri gönderilmesi halinde ikinci aşama olarak muhatabın adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresi yani mernis adresi bilinen son adresi olarak kabul edilir ve tebligat buraya yapılır.

Adreste tebligat ilkesi tüzel kişiler için de geçerli olup, tüzel kişinin bilinen son adresinin tebligata elverişli olmaması veya bu adrese tebliğ yapılamaması halinde tüzel kişinin resmi kayıtlardaki adresine tebligatın yapılması gerekir.

Kendisine veya adresine kanunun öngördüğü usullere göre tebliğ yapılmış olan kimse, adresini değiştirdiği takdirde yenisini hemen tebliği yaptırmış olan yargı merciine bildirmeye mecburdur.

Adresini değiştiren kimse yeni adresini bildirmediği ve adres kayıt sisteminde yerleşim yeri adresi de saptanmadığı takdirde tebliğ olunacak evrakın bir nüshası eski adrese ait binanın kapısına asılır ve asılma tarihi tebliğ tarihi sayılır.

Tebligat kural olarak mesai saati günlerinde yapılır ancak gerektiğinde gece vakti de tebligatın yapılabilmesi mümkündür ve hatta resmi ve adli tatil günlerinde de tebligat yapılabilmektedir.

Yabancı Ülkedeki Türk Vatandaşlarına Tebligat

Yabancı ülkede kendisine tebliğ yapılacak kişi Türk vatandaşı olduğu takdirde tebliğ o yerdeki Türkiye Büyükelçiliği veya Konsolosluğu aracılığı ile yapılabilmektedir.

Usulsüz Tebligat Ne Demek?

Usulsüz tebligat, yasada öngörülmüş olan kişi veya yöntem kurallarına aykırı olarak çıkartılan tebligattır

Usulsüz tebligat kural olarak geçersiz olup tebliğ usulüne aykırı yapılmış olsa bile muhatap onu öğrenmiş ise tebligat geçerli sayılır.

Muhatabı tebliği öğrenmemiş ise tebligat yapılmamış sayılır. Dolayısıyla usulsüz tebligat mutlak olarak geçersiz değildir. Usulsüz tebligatın geçerli olmasının şartı muhatabın tebliği öğrenmesidir.

Ekin Hukuk Bürosu olarak alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.

Av. Ahmet EKİN & Zeynep Öykü ÖNDER